Een 'verklaring van vrijstelling' ('pilot exemption certificate', afgekort PEC) is een certificaat dat wordt uitgereikt aan een kapitein, of in bepaalde landen ook aan een eerste officier, die op regelmatige basis met één bepaald schip een haven aandoet en daardoor niet meer verplicht is voor die bepaalde haven een loods aan boord te nemen. In Be... Gevonden op https://nl.wikipedia.org/wiki/Verklaring_van_vrijstelling